Nieuwjaarsspeech Progressief Oegstgeest 

Nieuwjaarsspeech Progressief Oegstgeest 

Fractievoorzitter Melanie van Driel:

Onderzoeksbureau Ipsos publiceerde op 20 december 2024 een bericht met de vijf voornaamste electorale trends van het jaar. Naast ‘de vrije val van NSC, de opmars van Henri Bontebal en ontevredenheid met regering heeft beperkte consequenties’ stonden daar twee opvallende trends in.

Allereerst was daar, voor de progressieven onder ons de pijnlijke ‘links komt klap van 22 november (nog) niet te boven.’ Kort samengevat was in 2023 het electoraal linkse blok geslonken van de eerdere 65 à 70 zetels naar 47 zetels bij de Tweede Kamerverkiezingen. Een van de redenen hiervoor is dat het thema immigratie al lange tijd de politiek domineert, en links wordt niet gezien als een blok met goede ideeën op dit thema. Inmiddels, gelukkig, is het blok wel bezig aan een voorzichtig herstel en stond het ten tijde van dit bericht op 58 virtuele zetels. 

Het meest interessante deel van deze trend vond ik persoonlijk echter de toevoeging dat linkse partijen doorgaans wel beschouwd worden als partijen die goede plannen hebben als het gaat om sociaaleconomische onderwerpen als zorg en armoede. 

De tweede mij in het oog springende trend was ‘opleving vertrouwen bleek van korte duur.’ Alhoewel het vertrouwen in de landelijke overheid na het aantreden van het nieuwe kabinet steeg van 29 procent naar 42 procent, is dat vertrouwen weer aan het dalen en staat nu op 35 procent. Net zoveel als aan de vooravond van de verkiezingen. 

Voor de linkse optimisten onder ons denk ik dat we op basis van deze trends een aantal dingen kunnen concluderen: 

  • Allereerst is dat dat linkse partijen een goed verhaal hebben op thema’s waar het verschil te maken valt. Thema’s die mensen ontzettend belangrijk vinden, zoals hun inkomen en gezondheid. We zouden het bijna bestaanszekerheid kunnen noemen, alhoewel ik toch meer ambitie heb dan mensen helpen met net aan overleven, zoals mijn impressie bij sommige andere partijen is die nu in het kabinet zitten. 
  • Dat leidt tot de tweede conclusie, namelijk dat als het ons lukt om de focus te leggen op die thema’s, de grote problemen van onze tijd, waaronder ook woningbouw zeker niet mag ontbreken, de steun voor links behoorlijk omhoog kan schieten. 
  • Een laatste conclusie is dat we een duidelijke politieke missie hebben, namelijk om aan de slag te gaan om het vertrouwen onder kiezers te vergroten. En een nog positievere conclusie is dat we ook een aantal handvatten hebben om dit te doen. Politicoloog Tom van der Meer concludeerde in zijn boek ‘niet de kiezer is gek’ namelijk dat een belangrijke bron van gedaald vertrouwen is dat kiezers een groot gat ervaren tussen wat politici beloven, en wat ze daadwerkelijk doen. De oplossing is dus simpel: eerlijkheid en daadkracht. Doen wat je belooft.

Toch is met name die laatste conclusie zowel doodsimpel als de moeilijkste opgave die politici en bestuurders kunnen hebben op dit moment. Door het naderende financiële ravijnjaar voor gemeenten zitten we met grote opgaven op het gebied van onderwijshuisvesting, het onderhoud van onze infrastructuur en het openhouden van voorzieningen zoals bijvoorbeeld in Oegstgeest het zwembad. En dan heb ik het nog niet eens over onze lokale ambities zoals het ondergronds brengen van hoogspanningskabels, het vergroten van biodiversiteit en het zorgen voor een sterke sociale samenhang binnen onze gemeente. We willen alles beloven, maar we kunnen het zonder bijval van het rijk niet meer waarmaken. Bij de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten wordt al een aantal maanden gesproken over het teruggeven van taken. Niet meer uitvoeren. Onder bestuurders leidt dit gebrek aan uitvoeringskracht ook tot grote teleurstelling, met historisch hoge cijfers van wethouders die vroegtijdig opstappen. Het is dus niet makkelijk om politiek te bedrijven in deze context. 

Toch ben ik op lokaal niveau optimistisch:

  • Allereerst hebben wij het in Oegstgeest nu precies over die thema’s waar we als links het verschil kunnen maken. We zetten ons keihard in om een van de grootste bronnen van sociaaleconomische ongelijkheid in onze samenleving te verkleinen: namelijk het toegang tot betaalbare woonruimte. Ook zorgen we dat niemand buiten de boot valt en zetten we in op het versterken van de natuurwaarden in ons dorp. 
  • Met die acties zetten we keihard in op het verhogen van het vertrouwen van onze inwoners, namelijk door te leveren wat we hebben beloofd. De eerste schop van grootschalige woningbouw met betaalbare woningen is in de grond gegaan vorig jaar, en we gaan door. De eerste veldjes zijn ingezaaid met bijvriendelijk, vlindervriendelijk of ander verrijkend materiaal. De eerste minimaregeling is verruimd. Hierdoor laten we zien aan onze inwoners dat we doen waar we voor staan. 

Voor het komende jaar:

  • Zullen we weer in gesprek gaan met inwoners, verenigingen en andere organisaties in Oegstgeest om ons verkiezingsprogramma voor de verkiezingen van 2026 te formuleren. Hier is dus voor ons de schone taak om een gezonde dosis linkse ambitie naar voren te brengen, en tegelijkertijd te zorgen voor een realistisch verhaal waarin ook onze zorgen over de realiseerbaarheid van onze doelstellingen naar voren komen. En uiteraard dat we richting Den Haag onze frustratie duidelijk kenbaar blijven maken om te zorgen dat er geen mensen op lokaal niveau buiten de boot gaan vallen. 
  • Ook zullen we komend jaar op zoek gaan naar een kandidatenlijst die een goede afspiegeling vormt van ons mooie dorpje, waarbij ik hoop dat zoveel mogelijk dames zich vooral geroepen, en vooral geschikt voelen om mee te doen in de politieke arena. Op dit moment is ongeveer 35% van de vrouwen in de Oegstgeester raad een vrouw, en helaas is dit percentage in het college van Burgemeesters en Wethouders 0%. We hebben dus meer vrouwen nodig in het bestuur! Ik hoop dat iedereen dus vooral in zijn of haar progressieve netwerk te rade gaat naar powervrouwen die hier mogelijk goed geschikt voor zouden kunnen zijn. Zeker ook als ze nog geen lid zijn. We hebben altijd behoefte aan frisse blikken, deelnemers en mensen die hun stem willen laten horen voor wat kwetsbaar is. En dames, mocht je twijfelen of je wel thuishoort in de politieke arena, of je wel mee kan komen of of je wel slim genoeg bent: het antwoord op al die vragen is ja, dat ben je. 

Tot slot:

  • Ik kijk er naar uit om in 2025 weer met zijn allen aan de slag te gaan om te zorgen voor Oegstgeest, zoals de titel van het coalitieakkoord zo mooi onze missie samenvat. 
  • Ik kan voor de hele partij spreken als ik zeg dat we zeer veel zin hebben om met het dorp in gesprek te gaan om een goed plan richting de toekomst te formuleren. 
  • Voor nu wil ik graag het glas (of kopje) heffen om u zowel politiek als persoonlijk het beste te wensen voor het nieuwe jaar en hoop ik dat we elkaar veel tegen zullen komen! Santé
Bericht bij narratief  ‘links komt klap van 22 november nog niet te boven’ De verkiezingen van 22 november 2023 waren een heuse electorale dreun voor links-progressief Nederland. Niet eerder haalden links-progressieve partijen (in onderstaande figuur: GL-PvdA, D66, SP, PvdD, Volt en DENK) samen zo weinig zetels, namelijk: 47. Ten opzichte van 2021 verloor het linkerblok zestien zetels. Inmiddels staan de partijen gezamenlijk op 58 virtuele zetels. Een zeer voorzichtig herstel, maar nog altijd fors minder dan de 65 à 7o zetels waar dit blok de afgelopen jaren normaal gesproken op kon rekenen. Een van de redenen waarom links herstel uitblijft is dat het thema immigratie al lange tijd de politiek domineert. Linkse partijen worden doorgaans niet gezien als partijen met goede ideeën op dit thema. Linkse partijen worden doorgaans wel beschouwd als partijen die goede plannen hebben als het gaat om sociaaleconomische onderwerpen zoals zorg en armoede. 
Bericht bij narratief ‘opleving vertrouwen bleek van korte duur’ In juni rapporteerden we dat het vertrouwen in de landelijke overheid was gestegen, mede dankzij het aantreden van het nieuwe kabinet: van 29 procent in september 2022 naar 42 procent in juni 2024. Vooral lager opgeleide kiezers hadden plots meer vertrouwen. Ze hadden hoge verwachtingen van het nieuwe kabinet. Lager en middelbaar opgeleide kiezers koppelden hun vertrouwen in sterke mate aan de politieke partijen die het nu voor het zeggen zouden krijgen. Zoals een PVV-kiezer met een MAVO/VMBO-opleiding het verwoordde: “Met een rechts kabinet kan het waarschijnlijk weer goed komen in Nederland.”Inmiddels is het vertrouwen in de overheid weer gedaald naar 35 procent. Net zoveel als aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen. Onder alle opleidingsniveaus is het vertrouwen in ongeveer gelijke mate afgenomen.